بد سکتور یکی از مشکلات رایج در هارد دیسکها است که میتواند به دلیل مشکلات نرمافزاری یا فیزیکی به وجود بیاید.
هارد دیسک برای ذخیرهسازی اطلاعات از فضایی استفاده میکند که از تعداد زیادی سکتور یا پارتیشن کیلوبایتی تشکیل شده است. وقتی سکتوری آسیب ببیند و به درخواستهای خواندن و نوشتن پاسخ ندهد، به آن بد سکتور گفته میشود.
بدسکتورها میتوانند به دو دسته کلی تقسیم شوند: بد سکتورهای فیزیکی و بد سکتورهای نرمافزاری. بد سکتورهای فیزیکی ناشی از آسیب فیزیکی به هارد هستند و قابل تعمیر نیستند. اما بد سکتورهای نرمافزاری به دلیل خطاهای نرمافزاری رخ میدهند و قابل رفع هستند.
بد سکتورها یکی از عوامل اصلی کند شدن هارد دیسک و ایجاد عملکرد نامناسب هستند. هنگامی که در یک بخش بد سکتور بیش از اندازه زیاد باشد، خود نرمافزار هارد دیسک به دستگاه دستور میدهد تا خاموش شود. در حقیقت در این زمان میتوان گفت که هارد خراب شده و دیگر توسط سیستم قابل شناسایی نیست.
برای رفع بد سکتورها، روشهای مختلفی وجود دارد. اما قبل از اینکه به صورت جدی در مورد این موضوع شروع به صحبت کنیم، باید یادآوری کرد که اگر اطلاعات مهمی روی هارد دیسک خود دارید و اصلاً مطمئن نیستید که مشکل هارد دیسک شما چیست، توصیه میکنیم خودتان هیچ کاری انجام ندهید و این کار را به دست افراد حرفهای و کاردان در این زمینه بسپارید.
مفهوم بد سکتور و علل بروز آن:
بدسکتور، قطاعی در دیسک گردان یا حافظه فلش است که به دلیل خرابی دائمی مانند آسیب فیزیکی به سطح دیسک یا ترانزیستورهای حافظهای خراب، دیگر قابل استفاده نیست. هنگامی که سیستم عامل به یک سکتور خراب برخورد میکند، آن را نشانهگذاری کرده و از آن میگذرد. بد سکتورها بر اثر خطاهای مکانیکی ایجاد میشوند. بد سکتور بخشی از فضای ذخیره سازی هارد دیسک است که معیوب است. این بخش به درخواست خواندن یا نوشتن (Read/Write) پاسخ نمی دهد. بد سکتورها می توانند در هر دو دیسک سخت HDD و درایو های مدرن حالت جامد یا SSD رخ دهند.
انواع بد سکتور
بدسکتور یا قطاع خراب، قطاعی در دیسک گردان یا حافظه فلش است که به دلیل خرابی دائمی مانند آسیب فیزیکی به سطح دیسک یا ترانزیستورهای حافظهای خراب، دیگر قابل استفاده نیست. بد سکتورها به دو نوع تقسیم میشوند: بد سکتور فیزیکی و بد سکتور منطقی.
بد سکتور فیزیکی:
بدسکتور فیزیکی یا سخت افزاری، بخشی از فضای هارد دیسک است که به صورت فیزیکی آسیب دیده است. این میتواند ناشی از ضربه به هارد دیسک، نشستن گرد و غبار روی سکتور، یا خرابی سلول فلش مموری در SSD باشد. این نوع بدسکتورها معمولاً قابل تعمیر نیستند.
بد سکتور منطقی:
بدسکتور منطقی یا نرمافزاری، هنگامی رخ میدهد که سیستم عامل تلاش میکند اطلاعاتی را از یک سکتور فراخوانی کند، اما متوجه میشود که کد اصلاح-ایراد با محتوای سکتور همخوانی ندارد. در این حالت، سیستم عامل سکتور را به عنوان بدسکتور علامتگذاری میکند. بازنویسی فضای هارد میتواند این نوع بدسکتورها را اصلاح کند.
علائم و نشانههای بروز بد سکتور:
صداهای عجیب و غریب:
اگر هنگام روشن کردن کامپیوتر، صداهای غیرمعمولی از داخل سیستم شنیدید، این ممکن است نشانه بد سکتور باشد. این صداها ممکن است ناشی از خرابی مکانیکی یا آسیب به سطح دیسک باشند.
ارورهای مداوم:
اگر هنگام استفاده از هارد، با ارورهای مداوم مواجه میشوید، مثلا صفحه آبی، طولانی شدن زمان باز شدن یک فایل و غیره، این ممکن است نشانه بدسکتور باشد. این ارورها میتوانند ناشی از خطاهای نرمافزاری یا خرابی فیزیکی باشند.
عدم کارکرد صحیح FDISK:
یک ابزار مخصوص برای دستکاری کردن دیسک است. اگر این ابزار عمل عکس داشته باشد، ممکن است نشانه بد سکتور باشد. این میتواند نشاندهنده خرابی فیزیکی یا نرمافزاری باشد.
گیر کردن هارد در زمان فرمت شدن:
اگر بخواهید هارد را فرمت کنید و این عمل با خطا روبرو شود، احتمالا هاردتان خراب شده است. این میتواند نشاندهنده وجود بدسکتورهای فیزیکی باشد.
بوت نشدن کامپیوتر:
یکی دیگر از علائم بدسکتور خرابی بوت است. ممکن است در این حالت با ارور Sector not found روبرو شوید. این میتواند نشاندهنده خرابی فیزیکی یا نرمافزاری باشد.
کند شدن هارد و عدم شناختن هارد در زمان نصب ویندوز:
این میتواند نشاندهنده وجود بدسکتورهای فیزیکی یا نرمافزاری باشد.
اجرای خودکار Chkdsk:
اسکن Chkdsk یکی از ابزارهای ویندوز است. در صورتی که به صورت خودکار رخ دهد و دائما در حال اسکن کردن هارد باشد، بدسکتور رخ میدهد. این میتواند نشاندهنده وجود بدسکتورهای فیزیکی یا نرمافزاری باشد.
تغییر در اسامی فایلها و فولدرها و نمایش اسامی فایلها به صورت کدهای نامفهوم:
این میتواند نشاندهنده خرابی فیزیکی یا نرمافزاری باشد.
ناپدید شدن فایلها و فولدرها و ناپدید شدن ناگهانی درایوهای موجود بر روی هارد:
این میتواند نشاندهنده خرابی فیزیکی یا نرمافزاری باشد.
صرف زمان طولانی جهت باز کردن و دسترسی به یک فولدر یا فایل:
این میتواند نشاندهنده خرابی فیزیکی یا نرمافزاری باشد.
روشهای رفع بد سکتور
بد سکتور یک مشکل رایج در هارد دیسک ها است که باعث کند شدن، از دست رفتن اطلاعات و خرابی هارد می شود. برای رفع بدسکتور، می توان از روش های مختلفی استفاده کرد. برخی از این روش ها عبارتند از:
- استفاده از فرمت کامل (Full Format) که تمام سکتور های هارد را بررسی و بدسکتور ها را از قبل برچسب می زند.
- استفاده از فرمت سطح پایین (Low Level Format) که تمام اطلاعات هارد را پاک کرده و سکتور های خراب را تعمیر می کند.
- استفاده از دستور چک دیسک (CHKDSK) در ویندوز که سکتور های هارد را اسکن کرده و خطاها را رفع می کند.
- پارتیشن بندی خاص هارد و کنار گذاشتن بد سکتور ها در قسمت پارتیشن بندی نشده که از دسترسی به آنها جلوگیری می کند.
- استفاده از نرم افزار های تخصصی رفع بدسکتور که با روش های متفاوتی سکتور های خراب را شناسایی و تعمیر می کنند. برخی از این نرم افزار ها عبارتند از:
- EASEUS Partition Master که یک نرم افزار مدیریت پارتیشن هارد است که قابلیت رفع بد سکتور را نیز دارد.
- HDD Low Level Format که یک نرم افزار فرمت سطح پایین هارد است که با روش های مختلفی سکتور های خراب را تعمیر می کند.
- HDD Regenerator که یک نرم افزار قوی رفع بد سکتور هارد است که با استفاده از تکنولوژی مغناطیسی سکتور های خراب را بازیابی می کند.
- Repair Harddisk Bad Sector که یک نرم افزار ساده و کارآمد رفع بد سکتور هارد است که با روش های مختلفی سکتور های خراب را تعمیر می کند.
- PowerMax2 که یک نرم افزار تعمیر هارد دیسک است که با تست کردن سکتور های هارد، خطاها را شناسایی و رفع می کند.
- SeaTools که یک نرم افزار تعمیر هارد دیسک از شرکت سیگیت است که با انجام تست های مختلف بر روی هارد، مشکلات را رفع می کند.
نتیجه گیری:
بدسکتورها، که نشرات ناشیاندهندهٔ آسیب یا نقص در حافظه ذخیرهسازی دادهها هستند، میتوانند موجب از دست رفتن دادهها، کاهش عملکرد و به طور کلی ناپایداری سیستم شوند. برای کاهش خط از بدسکتورها، بهروزرسانی منظم، تهیه پشتیبان از دادهها و استفاده از ابزارهای تعمیر دیسک توصیه میشود. در صورت مشاهده ارور بدسکتور، باید هرچه سریعتر جهت جلوگیری از آسیب بیشتر اقدام کرد.
مقالات مرتبط
پیشنهاد میکنیم مقالات مرتبط به این مقاله را هم مطالعه کنید.