یکی از واژه‌هایی که امروزه زیاد به گوشمان می رسد، واژه مالیات بر ارزش افزوده می باشد که ممکن است آن را بر روی اجناس، کالاها، روزنامه‌ها، مجلات، تلویزیون و… ببینیم. اما اکثر افراد معنی این واژه را نمی دانند که مالیات بر ارزش افزوده چیست!

امروز می‌ خواهیم این واژه را برایتان شرح دهیم و بگوییم که چرا مالیات بر ارزش افزوده روی اجناس و کالاها افزوده می ‌شود!

پیشینه مالیات بر ارزش افزوده در دولت ها

در واقع مالیـات بر ارزش افزوده نامی است که از زبان آلمانی و انگلیسی گرفته شده که امروز در اروپا به این مالیات، مالیات بر فروش می گویند. در حقیقت مالیات بر ارزش افزوده همان مالیات غیر مستقیم می باشد که خریدار آن را به همراه بهای خرید می ‌پردازد و فروشنده باید مقدار مالیات دریافتی را به خزانه دولت واریز نماید.

اما چون فروشنده در هنگام خرید اولیه این مالیات را پرداخت می‌ کند و مصرف کننده محسوب نمی شود، این حق به او داده می ‌شود که مالیات بر ارزش افزوده پرداختی‌اش را از همه مالیات بر ارزش افزوده‌های دریافتی کسب نموده و باقیمانده آن را به دولت بپردازد‌.

نرخ مالیات بر ارزش افزوده

در اکثر کشورها چند نوع نرخ مالیـات بر ارزش افزوده و درصد متفاوت وجود دارد. برای مثال پایین ترین سطح مالیات بر ارزش افزوده متعلق به قبرس می باشد که ۱۵ درصد بوده و بالاترین آن متعلق به دانمارک است که ۲۵ درصد می‌ باشد.

آلمان نیز، مالیات استاندارد ۱۹ درصد برای مواد غذایی و مطبوعات دارد، برای کتاب ۷ درصد این مالیات اعمال گردیده و دارو ۱۹ درصد می‌ باشد، این نرخ در کشورهای دیگر بین ۴ تا ۲۵ درصد است. روش محاسبه مالیات بر ارزش افزوده در میان کشورها بسیار دشوار و پیچیده است و در نتیجه مشکلاتی را به بار می آورد که کسب و کارهای بسیاری را بدهکار مالیاتی می نماید.

مصرف مالیات بر ارزش افزوده

هر دولتی برای صرف مالیات بر ارزش افزوده اهدافی را در نظر می ‌گیرد و باید بدانید که مالیات از مهم ترین درآمدهای خزانه، شهرداری‌ها، استانداری‌ها و دولت‌های مرکزی به حساب می آید. در واقع این گونه مالیات‌ها برای دولت، ابزاری برای کنترل و هدایت اقتصاد جامعه محسوب می شود. برای مثال آلمان برای زنده نگه داشتن شهر برلین در دوران جنگ قانونی را تصویب کرد که اجازه می ‌داد تا پیشه وران برلین غربی در تجارت با آلمان غربی، مالیات بر ارزش افزوده را حذف نمایند.

پیشینه مالیات بر ارزش افزوده در ایران

برای به اجرا در آوردن این مالیات در ایران برای اولین بار در دی ماه ۱۳۶۶ مورد بررسی قرار گرفت و پس از اخذ موافقت سران مجلس ارائه گردید و آماده اجرا شد. بخش امور مالی صندوق بین‌ المللی پول در سال ۱۳۷۰ اجرای سیاست مالیات بر ارزش افزوده را از عوامل اصلی افزایش کارایی و اصلاح نظام مالیاتی پیشنهاد کرد.

پیشینه تاریخی مالیات بر ارزش افزوده

در قرن‌های اخیر اروپایی‌ها نام مالیات بر ارزش افزوده را بر روی مالیات بر فروش نهادند که در اصل ریشه تاریخی آن از هخامنشیان می باشد چراکه در کتیبه‌های گلی آن‌ها یافت شده که دولت در آن زمان به نسبت درآمد هر کاسبی که از راه ذخیره کردن کالاها در انبار بود از آن‌ها مالیات درخواست می نمود. در حقیقت می توان گفت هخامنشیان قومی بودند که سیستم مدرن مالیاتی را به دنیا نشان دادند.

تعریف جهانی مالیات

تعریف جهانی مالیات بنا به تعریف سازمان همکاری و توسعه اقتصادی پرداختی است که کاملاً لازم و بلاعوض می باشد. این مالیات به موسسه دارایی شخص و غیره تعلق می گیرد و این تعریف شامل پرداخت‌های تامین اجتماعی نیز می باشد.

انواع مالیات

مالیات در اصل به دو نوع مستقیم و غیر مستقیم تقسیم می ‌شود:

• مالیات مستقیم، مالیاتی ست که با توجه به میزان درآمد شخص وضع گردد.
• مالیات غیر مستقیم معمولاً روی قیمت کالاهای مورد مصرف اضافه می شود و در هنگام فروش و توزیع به روش‌های متفاوت دریافت می ‌شود.

آیا مالیات ارزش افزوده باعث گرانی کالاها می گردد؟

این طور نیست، چراکه در واقع مالیات بر ارزش افزوده طبق قانون، همان یک و نیم درصدی ست که تولید کنندگان در مراحل مختلف برای تولید یک کالا به دولت می پردازند. در حقیقت مالیات پرداختی برای عرضه یک کالا یا محصول نه فقط اینکه زیاد نشده و شاید به دلیل حذف و مراحل مختلف اخذ تجمیع عوارض از تولید کالا مالیات، قیمت کمتری نیز داشته باشد.

مالیات بر ارزش افزوده در ایران

مالیات بر ارزش افزوده در ایران یک مبلغ ۳ درصدی می باشد در صورتی که این مالیات در اکثر کشورها بیش از ۱۵ درصد است. البته باید بدانید که کالاهایی مانند محصولات کشاورزی، نشریات و مطبوعات در ایران از پرداخت مالیات معاف می باشند.

باید بدانید مالیات بر ارزش افزوده و عوارض خرید فقط وقتی تحت عنوان اعتبار قابل محاسبه بوده و قابل کسر از مالیات و عوارض دریافتی است که:

• ماليات و عوارض مربوطه را در حساب‌ها ثبت و پرداخت کرده باشد.
• مشتری كالاها و خدمات خريداری شده را برای فعاليت‌های اقتصادی خود استفاده نموده باشد.
• كالا يا خدمات خريداری شده در توليد، عرضه كالاها و خدمات، معاف مورد استفاده قرار نگرفته باشد.
• فروشنده آماده ثبت نام شده در نظام ماليات بر ارزش افزوده باشد.
• فروشنده در صدور صورتحساب ضوابط دستورالعمل صدور صورتحساب را رعايت کرده باشد.

جمع‌بندی

با مطالعه این مقاله معنی مالیات بر ارزش افزوده را فراگرفته و با پیشینه تاریخی آن آشنا خواهید شد. در نرم افزار حسابداری معین نیز این ویژگی قرار داده شده و در صورت لزوم میتوانید از آن استفاده نمایید.

برای مدیریت بهتر بخش های مختلف کسب و کار خود و جلوگیری از خطاهای محاسباتی، می توانید با دانلود دموی رایگان نرم افزار حسابداری معین، به مدت یک ماه تمامی امکانات نرم افزار و عملکرد پشتیبانی را به صورت کاملا رایگان مورد ارزیابی قرار دهید و در صورت رضایت اقدام به پرداخت و خرید نرم افزار حسابداری مورد نظر خود کنید و از یک سال پشتیبانی رایگان نیز بهره مند شوید.

اگر نیاز به راهنمایی بیشتری در این زمینه دارید می توانید با همکاران پشتیبانی نرم افزار حسابداری معین در ارتباط باشید.