حسابداری اموال
در این مقاله می خواهیم در مورد یکی از مباحث بسیار مهم حسابداری به نام حسابداری اموال، ماشین آلات و تجهیزات با شما صحبت کنیم. بنابراین اگر سوالی در این زمینه دارید، با خواندن این مقاله پاسخ خود دریافت می کنید.
دارایی ها به چند دسته تقسیم می شوند؟
در حسابداری اموال دارایی‌هایی که سال‌های پیاپی خدماتی را فراهم می آورند و معمولاً در روال عادی عملیات تجاری به کار می روند، در حسابداری به دو گروه طبقه بندی می شوند:
- دارایی های عملیاتی مشهود در حسابداری اموال
- دارایی های عملیاتی نامشهود در حسابداری اموال
دارایی‌های عملیاتی مشهود: مانند ماشین آلات، زمین، ساختمان و… که به طور معمول انواع دارایی‌های ثابت، اموال، ماشین آلات و تجهیزات یا زمین، به عنوان دارایی‌های مشهود استهلاک پذیر در ترازنامه طبقه بندی می گردد.
دارایی های عملیاتی نامشهود: به دارایی‌هایی که موجودیت عینی نداشته باشند دارایی‌های نامشهود می گویند، مانند سرقفلی و…
ویژگی های دارایی های عملیاتی
معمولاً دارایی‌های عملیاتی مشهود در حسابداری اموال به گونهای موثر مورد استفاده قرار می گیرند و دارایی‌هایی که معمولا در عملیات واحد تجاری کاربردی ندارند یا پیش بینی می شود که در طی مدت زمان معقولی به کار گرفته نشوند به عنوان سایر دارایی‌ها در ترازنامه طبقه بندی می شود. دارایی‌هایی که به قصد سرمایه گذاری و فروش تحصیل شده‌اند به صورت جدا و به عنوان موجودی جنسی و سرمایه گذاری‌ها در ترازنامه طبقه بندی می شود.
مثلاً وسایل نقلیه که در نمایشگاه اتومبیل برای فروش نگهداری می گردد را می توان جزو موجودی جنسی به حساب آورد. البته این وسایل نقلیه را شرکت دیگری بخرد و جزو اموال، ماشین آلات و تجهیزات طبقه بندی می شود. یکی از ویژگی‌های همه دارایی‌ها، منفعت داشتن در آینده است که به آن منافع آتی می گویند. هر یک از اقلام که این ویژگی را دارا باشد، جزء دارایی به حساب می آید.
باید بدانید که دارایی‌های عملیاتی مشهود به سه دسته فرعی طبقه بندی می شود:
- دارایی‌های استهلاک پذیر
- دارایی‌های نقصان پذیر
- دارایی‌های استهلاک ناپذیر
دارایی‌های استهلاک پذیر مانند:
ماشین آلات، ساختمان که دارای عمر اقتصادی محدودی هستند و سرمایه گذاری در آن‌ها از طریق برآیند استهلاک به خدمات و دارایی‌های تولید شده اختصاص پیدا می کند.
دارایی‌های استهلاک ناپذیر مانند:
زمین که به طور معمول عمر اقتصادی نامحدودی را دارا هستند و بالعکس دیگر اموال در گذشت زمان از بین نمی روند و تحلیل نمی شود. دارایی‌های نقصان پذیر مانند معادن، سایر منابع مانند جنگل‌ها، ذخایر طبیعی که بر اثر بهره برداری و استخراج به تحلیل می رود و به مواد یا کالای دیگر تبدیل می شود.
دارایی های عملیاتی نامشهود و ویژگی های آن
در واقع این دسته از دارایی‌ها موجودیتی نداشته و به عنوان دارایی‌های نامشهود در ترازنامه طبقه بندی می گردد. برای مثال حق امتیاز، حق اختراع، سرقفلی و…
معمولاً این نوع از دارایی‌ها به گونهای موثر و مفید در عملیات به کار می رود و برای سرمایه گذاری و فروش مجدد خریداری نمی شود و در آخر هم دارای منافع آتی می باشد.
بهای تمام شده اموال تجهیزات و ماشین آلات
عموما حسابداری ماشین آلات، تجهیزات و اموال طبق بهای تمام شده تاریخی صورت می پذیرد و بهای تمام شده تاریخی را بر اساس قیمت خرید نقدی که معرف ارزش متعارف دارایی در تاریخ تحصیل می باشد، مشخص می گردد و همه مخارج الزامی و عادی که صرف می شود تا دارای در وضعیت موقعیت لازم برای استفاده قرار گیرد به بهای تمام شده اضافه می گردد.
البته در مورد مواردی که قیمت خرید نقدی دارایی تعیین نشده باشد، دارای تحصیل شده و به ارزش متعارف دارایی واگذار شده ثبت می گردد. در صورتی که ارزش متعارف دارایی مخارج مربوط به تحصیل، جزو دارایی و سرمایه به شمار نمی آید. مانند:
- مخارج غیر عادی در ارتباط با تحصیل.
- تخفیفات نقدی حتی در صورتیکه خریدار از آن استفاده نکرده باشند .
- بهره و کارمزد بدهی که بر اثر خرید واقع می گردد.
- مخارج آموزش کارکنان که برای فراگیری طرز کار ماشین آلات پرداخت می گردد.
- هزینه مالیات و بیمه که بعد از تحصیل در هر سال پرداخت می شود.
- و…
بهای تمام شده بر اساس معامله فرض مشخص نشده، از همین رو واقعی و قابل رسیدگی می باشد. می توان گفت سود یا زیان، می بایست در تاریخ فروش دارایی شناسایی گردد و نباید بر مبنای فرض و پیش بینی باشد.
کاهش در ارزش دارایی
ماشین آلات، تجهیزات و اموالی که در عملیات واحد تجاری قابل استفاده قرار می گیرند، نباید به مبلغی بیش از ارزش جاری و در صورتیکه در عملیات واحد تجاری به کار نرفته، به مبلغی بیش از ارزش خالص بازیافتنی در حساب‌ها ثبت گردد. اگر بازده اقتصادی ماشین آلات، اموال و تجهیزات به گونهای تداوم یافته، کاهش پیدا کند و میزان آن از جهت مبلغ و اهمیت باشد، می بایست از حساب دارای خارج یا کاهش ارزش داده شود.
مثلا این امکان وجود دارد که ماشین آلات به جهت عوامل طبیعی مانند سیل، آتش سوزی، زلزله و… یا موارد دیگری مانند پیشرفت تکنولوژی و کاهش مداوم تقاضا، کم ارزش یا بی ارزش شود. از همین رو ارزش دفتری دارایی‌های ذکر شده می بایست تا میزان ارزش خالص بازیافتنی دارایی کاهش داده شود و میزان کاهش ارزش به عنوان زیان دوره شناخته شده و در صورت سود و زیان همان دوره گزارش شود.
مخارج جاری و سرمایه ای در حسابداری اموال
مخارج به وجود آمده از تحصیل و به کارگیری اموال، ماشین آلات و تجهیزات در واقع به دو گروه سرمایه‌ای و جاری تقسیم می گردد:
مخارج جاری: مخارجی است که پیش بینی می شود منافع آن فقط نصیب دوره مالی جاری گردد. در نتیجه این گونه مخارج آن دوره جاری در نظر گرفته شده و از درآمد همان دوره کسر می شود برای مثال هزینه نگه داشت و تعمیر ماشین آلات.
مخارج سرمایه ای: مخارجی هستند که پیش‌بینی می شود منافع آن نه تنها برای دوره جاری بلکه برای دوره های آینده انجام شود.
در نتیجه مخارج سرمایه‌ای مخارجی هستند که از نظر مبلغ با اهمیت می باشند و سرمایه‌ای ست که به عنوان دارایی به حساب‌های مربوط در نظر گرفته می شود و اگر عمر مفید محدودی داشته باشد به تدریج از طریق فرآیند استهلاک به دوره‌های مالی مورد انتفاع اختصاص می یابد. همانند هزینه نصب و حمل ماشین آلات.
جمع‌بندی
در این مقاله به یکی از مباحث مهم حسابداری تحت عنوان حسابداری اموال، ماشین آلات و تجهیزات پرداختیم. امید است پس از مطالعه این مقاله پاسخ سوالاتتان را دریافت نموده باشید.
برای مدیریت بهتر بخش های مختلف کسب و کار خود، می توانید با دانلود دموی رایگان نرم افزار حسابداری معین، به مدت یک ماه تمامی امکانات نرم افزار و عملکرد پشتیبانی را به صورت کاملا رایگان مورد ارزیابی قرار دهید و در صورت رضایت اقدام به پرداخت و خرید نرم افزار حسابداری مورد نظر خود کنید و از یک سال پشتیبانی رایگان نیز بهره مند شوید.
اگر نیاز به راهنمایی بیشتری در این زمینه دارید می توانید با همکاران پشتیبانی نرم افزار حسابداری معین در ارتباط باشید.
مقالات مرتبط
پیشنهاد میکنیم مقالات مرتبط به این مقاله را هم مطالعه کنید.
