مالیات مستقیم
همان‌طور که می دانید یکی از ابزارهای حائز اهمیت در سیاست‌های اقتصادی هر کشوری، مالیات می باشد. از همین رو تغییر نرخ‌های مالیات باعث رخ دادن پیامدهای بلندمدت و کوتاه مدت در اقتصاد می شود. در واقع افزایش مالیات‌ها در بلند مدت انگیزه تولید را تا حد زیادی پایین می آورد و سبب کاهش اشتغال، تولید و تجارت خواهد شد. از طرفی در کوتاه مدت افزایش مالیات‌ها سبب رکود اقتصادی شده و به آن شدت می بخشد.
اگر به دنبال پیدا کردن سوالات خود در مورد مالیات مستقیم هستید، بهتر است این مقاله مفید را تا پایان مطالعه نمایید.
انواع مالیات
انواع مالیات به دو دسته مالیات غیرمستقیم و مالیات مستقیم، تقسیم می گردد. مالیات مستقیم از جمله مالیات بر درآمد و مالیات بر دارایی است.
مالیات مستقیم بر دارایی شامل:
- مالیات بر اراضی بایر
- مالیات مستقیم حق تمبر
- مالیات مستقیم بر ارث
- مالیات مستقیم سالانه املاک
- مالیات مستقیم مستغلات مسکونی خالی
مالیات مستقیم بر درآمد از جمله:
- مالیات مستقیم بر درآمد کشاورزی
- مالیات بر درآمد حقوق
- مالیات مستقیم بر درآمد اشخاص حقوقی
- مالیات بر درآمد املاک
- مالیات مستقیم بر درآمد مشاغل
- مالیات بر درآمد اتفاقی
- و مالیات مستقیم بر درآمد می تواند ناشی از منابع گوناگونی باشد.
اهمیت مالیات و قوانین مالیاتی
در واقع می توان گفت تدوین قانون مالیات‌ها و اعمال آن‌ها از دو جهت حائز اهمیت می باشد. از طرفی نقش مهمی در تامین منابع مالی دولت دارد و از سوی دیگر مالیات در تنظیم امور اقتصادی کشور تاثیر گذار است.
به همین دلیل قوانین مالیاتی نه فقط ضامن ایجاد درآمدهایی برای دولت، بلکه می بایست به گونه‌ای تنظیم شوند که سبب رشد و توسعه اقتصادی کشور گردد. در حقیقت قوانین مالیاتی باید پیرو تحقق عدالت اجتماعی و توزیع برابر درآمد و ثروت جامعه باشد تا فرار مالیاتی کاهش یابد.
سیر تحولات قانون جامع مالیات مستقیم
باید بدانید قانون جامع مالیات‌ها در سال ۱۳۴۵ به تصویب رسید. این قانون به دلیل مشکلات متعدد در سال‌های ۱۳۶۶ و ۱۳۷۱ مورد بازبینی قرار گرفت اما علی‌رغم اصلاحاتی که به وجود آمد، قانون جامع نتوانست از نابسامانی نظام مالیاتی نجات پیدا کند و از همین رو در سال ۱۳۷۹ اصلاحیه جدید قانون مالیات مستقیم با احضار مجلس کارشناسان، مرکز پژوهش‌های مجلس، کارشناسان مستقل، نمایندگان بخش خصوصی و مسئولان مالیاتی کشور مورد تایید نمایندگان مجلس قرار گرفت.
در این جلسات اصلاحیه‌های جدیدی برای از بین بردن نقص‌های نظام مالیاتی ایران با اصلاحات عمیق صورت گرفت و زمان اجرای قانون جدید از ابتدای سال ۱۳۸۱ تعیین گردید. در طی این اصلاحیه نرخ متوسط مالیات از ۵۴ درصد به ۳۵ درصد افول یافت.
لایحه اصلاح مالیات مستقیم
- رفع تعویض‌های مالیاتی
- تعدیل نرخ مالیاتی
- اصلاح سازمان وصول و تشخیص مالیاتی
- روش‌های تشخیص و وصول مالیات طبق خود اظهاری و اعتماد به افراد
تعدیل نرخ مالیاتی
در طی این اصلاحیه نرخ‌های مالیاتی برای فعالیت‌های اقتصادی کاهش پیدا کرد و همچنین آن نرخ‌های پلکانی قبلی، به صورت ثابت ۲۵ درصدی، تبدیل گردید.
اهداف تعدیل نرخ مالیات
- به سبب توجه برنامه سوم بخش خصوصی سازی نرخ‌های مالیات باید کاهش یابد.
- به دلیل دخالت نرخ تورم سالانه در نظام مالیاتی کشور نرخ‌های مالیات با نرخ تورم سالانه تغییر خواهد یافت.
- سیاست کاهش نرخ مالیات بر رشد اقتصادی تاثیر مثبتی خواهد گذاشت و برای سرمایه گذاری مفید خواهد بود.
- کاهش نرخ مالیات باعث کاهش فرار مالیاتی خواهد شد.
- کاهش نرخ‌های مالیاتی سبب افزایش بازدهی و بهره‌وری سرمایه گذاری‌ها خواهد شد.
برخی از اصلاحیه های قانون مالیات های مستقیم
- در این قانون مالیات بر دارایی از چهار فصل مالیات سالانه املاک، مالیات بر املاک مسکونی خالی، مالیات بر اراضی بایر و مالیات بر ارث متشکل شده است ولیکن در اصلاحیه قانون مالیات مستقیم به غیر از مالیات بر ارث سایر مالی مالیات‌ها حذف می گردد.
- اجاره مستغلات هم تا یک میلیون و پانصد هزار ریال شامل مالیات قرار گرفته که با نرخ تورم تغییر پیدا می کند.
- مالیات بر درآمد مشاغلی که به غیر از قالب شخصیت حقوقی دارند، صورت می گیرد.
- در طی این اصلاحیه، ماهانه مبلغی نزدیک به یک میلیون و پانصد هزار ریال در ماه، برای حقوق بگیران معافیت در نظر گرفته می شود.
- مالیات شرکت‌های سرمایه گذاری این گونه است که چون سود این شرکت‌ها، سود پس از کسر مالیات شرکت‌های سرمایه پذیر است، بنابراین هیچ نوع مالیات دیگری پرداخت نمی کنند.
- سازمان تشخیص و اجزا و وظایف آن در قانون تعیین شده است از همین رو در تشکیلات عرضه و وظایف سازمان تشخیص در اختیار وزارت امور اقتصادی و دارایی قرار داده شده است تا بر حسب مقتضیات اجرایی طراحی و اجرا گردد این کار به دلیل افزایش انگیزه، سرعت دریافت مالیات‌ها، راحتی و همچنین ارتباط با مردم بوده است.
ویژگی های اصلاحیه قانون مالیات های مستقیم
- از نقاط مثبت و قوت این اصلاحیه، هدایت سرمایه گذاری‌های کوچک به سمت سرمایه گذاری‌های تولیدی می باشد چراکه برای به وجود آوردن انگیزه در مناطق کمتر توسعه یافته ۱۰ درصد از درآمد حاصل از فعالیت‌های تولیدی و صنعتی در این مناطق تا ۱۰ سال از مالیات معاف خواهند بود. پس سبب افزایش تولید و اشتغال در مناطق محروم می شود و درآمدهای خانوارها در این مناطق افزایش پیدا می کند.
- از دیگر نقاط قوت این اصلاحیه توجه به جامعه حقوق بگیر و کم درآمد جامعه می باشد. معافیت مالیاتی افرادی که حقوق کمتری نسبت به سایر افراد جامعه دارند و معافیت عیدی کارمندان از مالیات، سبب افزایش قدرت خرید کارمندان، بهبود وضعیت زندگی و تا حدودی برقراری عدالت اجتماعی را به دنبال دارد.
- افزایش نقش بخش خصوصی در اقتصاد از دیگر نقاط قوت این اصلاحیه می باشد. به گونه‌ای که با کاهش مالیات بر شرکت‌های خصوصی و با کاهش درآمدهای دولت از این بخش جریان سرمایه در این بخش گردیده و بخش خصوصی می تواند به تولید و سرمایه گذاری بپردازد و با افزایش تولید منابع مالیاتی جدیدتری برای دولت ایجاد نموده و قادر است کاهش مالیات‌ها را جبران نماید.
جمع‌بندی
مالیات مستقیم را در این مقاله شرح دادیم و به قوانین آن پرداختیم. امید است پس از مطالعه این مطلب پاسخ سوالاتتان در این زمینه را دریافت نموده باشید.
برای مدیریت بهتر بخش های مختلف کسب و کار خود، می توانید با دانلود دموی رایگان نرم افزار حسابداری معین، به مدت یک ماه تمامی امکانات نرم افزار و عملکرد پشتیبانی را به صورت کاملا رایگان مورد ارزیابی قرار دهید و در صورت رضایت اقدام به پرداخت و خرید نرم افزار حسابداری مورد نظر خود کنید و از یک سال پشتیبانی رایگان نیز بهره مند شوید.
اگر نیاز به راهنمایی بیشتری در این زمینه دارید می توانید با همکاران پشتیبانی نرم افزار حسابداری معین در ارتباط باشید.
مقالات مرتبط
پیشنهاد میکنیم مقالات مرتبط به این مقاله را هم مطالعه کنید.