حسابرس یک فرد مستقل از حسابدار است که موظف به بازرسی و نظارت بر صورت‌های مالی می‌باشد. معمولا حسابرسان با روش‌ها و اصول خاصی به بررسی امور می‌پردازند که در این مقاله می‌خواهیم به شرح اصول و قواعد حسابرسی بپردازیم.
حسابرس چگونه به بررسی و نظارت صورت‌های مالی میپردازد؟
همانطور که گفتیم حسابرس یک فرد کاملا مستقل از حسابدار است و وظایفش نیز با حسابدار متفاوت می‌باشد. البته اگر حسابداری، با اصول و قواعد حسابرسی آشنایی داشته باشد و یا تجربه اینکار را کسب نموده باشد، می‌تواند حسابرسی امور مالی را نیز با کسب صلاحیت از افراد مشخص شده، انجام دهد.
یک حسابرس اغلب از طریق سیستم کنترل داخلی یا نرم افزار حسابداری به بررسی و نظارت مدارک و شواهد دارایی‌ها پرداخته و همچنین منابع داخلی را بازرسی می‌نمایند تا صورت‌های مالی معتبر ثبت شده در نرم افزار حسابداری را به دست آورند.
مهمترین اصول و قواعد حسابرسی
حسابرسی یک فرآیند مهم و حیاتی در حوزه مالی و حسابداری است که باید با رعایت اصول و قواعد مشخصی انجام شود تا اطمینان حاصل شود که گزارش حسابرسی دقیق و قابل اعتماد است. در ادامه، 10 سرفصل از مهمترین اصول و قواعد حسابرسی را برای شما آورده‌ایم:
مستقلیت (Independence):
مستقلیت حسابرس باید از هر نوع تعارض منافع که ممکن است تاثیر منفی بر کیفیت یا دقت گزارش حسابرسی بگذارد، جلوگیری کند. به عبارت دیگر، حسابرس نباید وابسته به موجودیت مورد حسابرسی باشد و از هر نوع تبعیت یا وابستگی مالی به موجودیت مورد حسابرسی پرهیز کند.
این اصل تضمین می‌کند که حسابرس بتواند به طور آزاد و بدون تردید و توجه به تاثیرات مالی یا شخصی، عملیات حسابرسی را انجام دهد و در نهایت نظر مستقل و صادقانه‌ای در مورد وضعیت مالی شرکت ارائه دهد.
برای حفظ مستقلیت، حسابرس باید از تدابیری مانند جداگانگی کارکردی (سواهی از افرادی که به تصمیم‌گیری‌های مالی درون شرکت مشارکت دارند) و انجام ارزیابی‌های مستقل و مناسب برای تعیین وضعیت مالی استفاده کند.
در مواردی که حسابرس احتمال وجود تعارض منافع یا از دست دادن مستقلیت را احساس می‌کند، باید اقدامات لازم را انجام دهد، اعتذار دهد یا از موقعیت حسابرسی خارج شود تا به حفظ اعتماد عمومی و دقت در گزارش حسابرسی کمک کند.
تدقیق و تجزیه و تحلیل (Audit and Analytical Procedures):
- حسابرس در فرآیند حسابرسی از تدقیق و تجزیه و تحلیل‌های مختلف استفاده می‌کند. این شامل مرور اسناد مالی، ارائه مدارک و شواهد، بررسی ترازنامه و گزارش سود و زیان، ارزیابی سیاست‌ها و روش‌های داخلی، و انجام آزمون‌های جزئی بر اساس استانداردهای حسابرسی معتبر می‌شود.
- تجزیه و تحلیل مالی نیز به ارزیابی اطلاعات مالی شرکت با استفاده از مدل‌ها، نسبت‌های مالی، ترتیب‌های زمانی و داده‌های مالی دیگر برمی‌گردد. این کار به حسابرس کمک می‌کند تا الگوها، نقاط ضعف، و عدم تطابق‌های ممکن در اطلاعات مالی را شناسایی کند.
- تدقیق و تجزیه و تحلیل دقیق به منظور اطمینان از دقت و صحت اطلاعات مالی، تحقیق در موارد مشکوک، و انجام ارزیابی‌های مستقل بر اساس استانداردهای حسابرسی مشخص انجام می‌شود.
- تدقیق و تجزیه و تحلیل صحیح از اهمیت بسیاری برخوردار است زیرا به حسابرس اجازه می‌دهد تا اطمینان حاصل کند که اطلاعات مالی شرکت به دقت و به صحیح نمایانگر وضعیت و عملکرد واقعی شرکت هستند.
اثبات کافی (Sufficient Evidence):
- در فرآیند حسابرسی، حسابرس باید شواهد و اطلاعات کافی را جمع‌آوری کند تا بتواند نتایج حسابرسی خود را تایید یا رد کند. این اطلاعات شامل اسناد مالی، ترازنامه، سود و زیان، فهرست دارایی‌ها و تعهدات، گزارش‌های مدیریت، و دیگر مدارک مرتبط با عملکرد مالی شرکت مورد حسابرسی است.
- اثبات کافی به حسابرس اطمینان می‌دهد که نتایج حسابرسی به دقت و با استناد به شواهد قوی ارائه شده‌اند و این نتایج می‌توانند به عنوان یک گزارش مالی قابل اعتماد به مدیریت، سهامداران، و سایر افراد و نهادها تقدیم شوند.
- حسابرس برای اجرای اثبات کافی، به تجزیه و تحلیل دقیق و تجربی، ارزیابی ریسک‌ها، انجام آزمون‌های جزئی و انجام تست‌های حسابرسی اعتباری نیاز دارد.
- برای اثبات کافی، حسابرس باید به دقت و با استفاده از روش‌های حسابرسی مناسب، به جلب شواهد کافی از شرکت مورد حسابرسی بپردازد و در صورت وجود نقاط ضعف یا تردیدهایی، از منابع دیگر نیز استفاده کند تا تاییدی قوی‌تر برای نتایج حسابرسی داشته باشد.
تعیین کارکرد و مسئولیت‌ها (Engagement and Responsibilities):
- شواهد و اطلاعات مالی: حسابرس برای تشکیل نظر حسابرسی نیاز به دسترسی به شواهد و اطلاعات مالی دارد. این شواهد شامل اسناد مالی، ترازنامه، سود و زیان، و دیگر اسناد مرتبط با وضعیت مالی شرکت می‌شوند.
- بررسی و تجزیه و تحلیل: حسابرس به تجزیه و تحلیل دقیق و عمیق اطلاعات مالی میپردازد تا الگوها، نقاط ضعف، و تطابق‌ها را شناسایی کند. این کار به حسابرس کمک می‌کند تا مسائل مهم را تشخیص دهد و شواهد کافی برای حفظ دقت و اعتماد در گزارش حسابرسی جمع‌آوری کند.
- آزمون‌های حسابرسی: حسابرس از آزمون‌های مختلفی برای بررسی و تایید شواهد مالی استفاده می‌کند. این آزمون‌ها ممکن است شامل آزمون‌های نمونه‌گیری، تست‌های مستندات، تست‌های تاییدی، و سایر روش‌های حسابرسی باشند.
- ارزیابی ریسک: حسابرس باید ریسک‌های مرتبط با حسابرسی را ارزیابی کند و مطمئن شود که شواهد کافی برای شناسایی و مدیریت این ریسک‌ها وجود دارد.
- استفاده از منابع خارجی: در صورت لزوم، حسابرس می‌تواند به منابع خارجی اعتماد کند تا اطلاعات اضافی و شواهد دیگری را برای تایید نتایج حسابرسی به دست آورد.
اهمیت اثبات کافی در حسابرسی این است که به حسابرس اطمینان می‌دهد که نتایج گزارش حسابرسی از منظر اطلاعاتی و شواهد قوی و قابل اعتمادی پشتیبانی می‌شوند و می‌توانند به عنوان یک گزارش مالی معتبر و قابل اعتماد به مدیریت، سهامداران، و دیگر ذینفعان تقدیم شوند.
اظهارنامه حسابرسی (Auditor’s Report):
- اهمیت گزارش حسابرسی: گزارش حسابرسی بسیار مهم و ارزشمندی است زیرا به سازمان‌ها و افرادی که به اطلاعات مالی شرکت اعتماد می‌کنند (مانند سهامداران، بانک‌ها، مشتریان، و نهادهای نظارتی) اجازه می‌دهد تا در مورد وضعیت مالی و عملکرد شرکت اطلاعات دقیق و قابل اعتمادی دریافت کنند.
- ساختار گزارش حسابرسی: گزارش حسابرسی عموماً شامل سه بخش اصلی است: تعریف مسئولیت‌های حسابرس، توضیحاتی در مورد فرآیند حسابرسی، و نظر حسابرس. در نظر حسابرس، حسابرس نظر خود را در مورد وضعیت مالی شرکت اعلام می‌کند، که ممکن است شامل نظر مطلوب (بدون مشکلات مهم)، نظر محدود (مشکلات مهمی وجود دارد، اما بدون انکار قابلیت ادامه فعالیت شرکت) یا نظر منفی (مشکلات جدی و قابل تردید وجود دارد) باشد.
- استانداردهای گزارش حسابرسی: گزارش حسابرسی باید به استانداردهای حسابرسی ملی یا بین‌المللی پایبند باشد. استفاده از استانداردهای حسابرسی تضمین می‌کند که گزارش حسابرسی حاوی اطلاعات مهم و قابل فهم باشد.
- گیرنده‌های گزارش حسابرسی: گزارش حسابرسی اغلب به مدیریت شرکت، سازمان‌های نظارتی، سهامداران، بانک‌ها، و مشتریان ارائه می‌شود. هر یک از این گیرنده‌ها به اطلاعات موجود در گزارش حسابرسی برای انجام تصمیمات مالی و سرمایه‌گذاری اعتماد می‌کنند.
به طور کلی، گزارش حسابرسی به عنوان مستندی حیاتی در فرآیند حسابرسی و ارائه اطلاعات مالی به اطلاع عمومی مورد استفاده قرار می‌گیرد و نقش بسیار مهمی در تضمین دقت و اعتماد به اطلاعات مالی شرکت ایفا می‌کند.
جمع‌بندی
در این مقاله در مورد اصول و قواعد حسابرسی صحبت کردیم. پیشنهاد میکنیم اگر میخواهید در این زمینه مشغول به کار شوید، حتما این مطلب را با دقت مطالعه کنید. البته قواعد و اصول حسابرسی بسیار فراتر از مطالب گفته شده در این مقاله است که ما سعی کردیم مهمترین آنها را برای شما نام برده یا به اختصار شرح دهیم.
هم چنین اگر قصد خرید نرم افزار حسابداری معین را دارید، می توانید با دانلود دموی رایگان نرم افزار، به مدت یک ماه تمامی امکانات نرم افزار و عملکرد پشتیبانی را به صورت کاملا رایگان مورد ارزیابی قرار دهید و در صورت رضایت اقدام به پرداخت و خرید نرم افزار حسابداری مورد نظر خود کنید و از یک سال پشتیبانی رایگان نیز بهره مند شوید.
اگر نیاز به راهنمایی بیشتری در این زمینه دارید می توانید با همکاران پشتیبانی نرم افزار حسابداری معین در ارتباط باشید.
مقالات مرتبط
پیشنهاد میکنیم مقالات مرتبط به این مقاله را هم مطالعه کنید.
نقش موسسه عالی حسابرسی در بحران های مالی
استانداردهای حسابرسی میدانی چیست؟